Redaktor czy beta-czytelnik?
Redaktor czy beta-czytelnik? To pytanie wydaje mi się równie absurdalne, jak pytanie: kawa czy lody? Wiadomo: kawa ORAZ lody! Beta-czytelnik, a raczej beta-czytelnicy (fajnie mieć kilku, choćby po to, żeby zobaczyć, czy zwracają uwagę na te same miejsca w powieści) to nie są profesjonaliści. W zasadzie...
Wybór rodzaju narracji, czyli jak ustawić kamerę.
Nie dziwię się, że często zadajecie pytanie o to jaki rodzaj narracji przyjąć przy pisaniu pierwszej powieści. Zagadnienie, z pozoru należące do kwestii technicznych, ma bowiem konsekwencje nie tylko w ostatecznym efekcie artystycznym, ale także w reżimie, który sobie narzucacie przy pracy. Ma także wpływ...
Młodzi dorośli oraz nowi dorośli i jak dla nich pisać
Young adults oraz new adults to określenia grup czytelników, które wraz z kilkoma światowymi bestsellerami zaadoptowaliśmy z rynku amerykańskiego do naszego beletrystycznego świata. W tym wpisie odpowiadamy na pytanie, jak pisać dla młodych dorosłych oraz nowych dorosłych. Seria „Igrzyska śmierci” to sztandarowy przykład powieści skierowanej do...
Praca nad powieścią. Pierwsze kroki – bohater i fabuła
Czy istnieje już w Twojej wyobraźni postać, która będzie głównym bohaterem lub bohaterką Twojej powieści? Czy znasz już odpowiedź na pierwsze pytanie pomocnicze: KTO? Zaplanuj tę postać dokładnie, ponieważ ciekawy, dobrze skonstruowany, wiarygodny i intrygujący główny bohater to połowa sukcesu. Zanim zaczniesz tworzyć wydarzenia, w które go...
7 pytań, które zadaje sobie wydawca, wybierając tekst do publikacji
Tym razem popatrzmy na Twój tekst z drugiej strony lustra. Zobaczmy go oczami wydawcy lub redaktora prowadzącego. Sprawdźmy na ile powieść, która powstaje w Twoim komputerze odpowiada temu, czego poszukują wydawnictwa. Chciałabym móc przedstawić Ci prostą i krótką listę kryteriów oceny ważnych dla każdego wydawcy -...
„Chcę pisać” – czy to ma sens?
Warto wierzyć dziecięcemu przeczuciu, że zostanie się pisarzem czy pisarką. Najważniejsze to po prostu zabrać się za to i pisać – a wsparcie bliskich w tym procesie jest bezcenne. Patti Smith, muzyczka, pisarka, poetka już w wieku kilku lat wiedziała, że zostanie artystką. Ta świadomość przyszła do...
Literatura dziecięca – ćwiczenia kreatywne
Jak się zdyscyplinować, przestać mówić o napisaniu bajki dla dziecka i w końcu to zrobić? Szybko, sprawnie, z polotem i energią… Dobrym sposobem na doskonalenie umiejętności opowiadania oraz rozkręcenie wyobraźni jest ćwiczenie pod hasłem „domowisko”. Przez tydzień, codziennie, proszę wybierać jakiś przedmiot domowy. Najlepiej dokonać...
Rozliczanie honorariów autorskich
Jeżeli minęło pierwszych sześć miesięcy od czasu wydania Twojej powieści, w niedługim czasie możesz się spodziewać przygotowania przez wydawnictwo pierwszego zestawienia sprzedaży i naliczenia honorariów. Część z nich została Ci już przekazana w postaci zaliczki przy zawarciu umowy. Wydawnictwo podsumuje wyniki sprzedaży Twojej książki we...
Iskra, która rozpala tekst, czyli jak pisze Małgorzata Warda
Jedno zdanie usłyszane w telewizji, zimowy pejzaż, uśmiechnięte dziecko albo samotna kobieta w oknie…. Te prozaiczne sceny mogą stać się początkiem fascynującej opowieści. Scenarzyści nazywają to „iskrą”: dostrzegasz coś i w ułamku sekundy wiesz, że chcesz dopisać temu historię. Tak też powstały moje powieści. Żeby jednak...
Jak napisać dobrą legendę miejską
Każdy z nas przechowuje w pamięci strzępki legend. Nazwy własne, imiona, wspomnienia miejsc, które widzieliśmy. Krak, Wanda, Popiel, Gopło, Wisła, smok, bazyliszek, głazy, skały, warszawskie lochy, charakterystyczne elementy topografii danego regionu. Ktoś nie chciał Niemca, kogoś zjadły myszy, komuś udało się pokonać piwniczną bestię. Wydaje...
Promocja i sprzedaż książki
W jaki sposób wydawnictwo prowadzi działania promocyjne nowych tytułów? Dlaczego okładkę wybiera wydawnictwo? Jaki jest udział autora w promocji książki? Jak wygląda kampania promocyjna w prasie i Internecie? Na wszystkie pytania odpowiada Joanna Salak - dyrektorka wydawnicza, inicjatorka i kreatorka publikacji, menedżerka w branży wydawniczej. OKŁADKA...
Bajka i inne wspaniałości
Literatura dziecięca kojarzy się przede wszystkim z baśniami i zabawnymi wierszykami. Tymczasem to dziedzina twórczości bogata i różnorodna. Przekonuje o tym spojrzenie na rodzime, aktualne poletko. Można tu znaleźć na przykład współczesną baśniową narrację Katarzyny Ryrych Łopianowe pole, apokaliptyczny, mroczny i poruszający Czarny młyn, utrzymany...
Najbardziej apetyczny tekst na stronie, czyli jak pisać o ciasteczkach
Od jakiegoś czasu na właścicielach witryn internetowych spoczywa obowiązek informowania użytkowników, że na stronie www są wykorzystywane pliki cookies. Informacje o tym, co człowiek robi w internecie, jakie strony odwiedza. Nie z ciekawości (no, może troszeczkę…), ale po to, by ułatwić mu korzystanie z witryny...
Aby język giętki, powiedział wszystko, co pomyśli… klient. O języku korzyści
Niejedna mądra głowa zastanawiała się, jak najkrócej zdefiniować język korzyści. Tylko po co? Już samo to określenie jest najlepszą definicją i receptą zarazem – to taki sposób pisania (lub mówienia), który skupia się na korzyściach. Amen. Kropka. Finito. Wystarczyłoby o tym pamiętać, żeby tworzyć wyśmienite treści...
Ostatnie zdanie
Udało wam się wymyślić wasze pierwsze zdanie, o którym pisałam w poprzednim tekście? Świetnie. To teraz kolej na ostatnie. Żartuję. Nie ma tak dobrze. O ile pierwsze zdanie jest kluczowe, to sytuacja, w której autor od razu, na samym początku pisania wie, po jakim konkretnym zadaniu...
Pierwsze zdanie
Myślicie, że to tak łatwo napisać tekst na powitanie? Wcale nie łatwo. Chaos. Gonitwa myśli. Co? Jak? O czym? Dlaczego? Bezradność. Blokada. Poczucie winy, że coś się obiecało, że trzeba, a czas przecieka przez palce. Mieliście kiedyś to samo? To znaczy, że najwyższa pora, aby się...
Komórki
Przez pewien czas nie uczyłam innych, bowiem sama poszłam na studia. Nie z kreatywnego pisania, mniejsza o to jakie, ale po prostu podyplomowe. Okazało się, że to nie tylko wspaniały turnus rehabilitacyjny dla szarych komórek, lecz także okazja, by przekonać się, jak wygląda edukacja wyższego...
Sztuka skracania, czyli o zwięzłości tekstów
Jestem istotą rozgadaną, muszę się do tego przyznać. Jednak praca autorska wymusza na mnie troskę o zwięzłość opowiadanej historii. Chciałoby się poddać żywiołowi narracyjnemu i tworzyć wielobarwne fikcyjne światy, brodząc w rzece szczegółów. Ale, jak powszechnie wiadomo, co za dużo to niezdrowo… Z twórczą precyzją Piszę książki...
Zbawienna inkubacja, czyli jak pisać nie pisząc – najdziwniejsze ćwiczenie pisarskie
Właśnie utknąłeś w jakimś miejscu Twojej opowieści i nie wiesz, czy uda Ci się ją dokończyć? A może narzekasz, że brakuje Ci czasu na pisanie? Te chwile przerwy mogą być zbawienne, o ile dobrze je wykorzystasz. „Często się zdarza, że kiedy pracujemy nad jakąś trudniejszą kwestią,...
Uwięzieni – bohaterowie w trudnych okolicznościach
Może i lepiej sprawdziłby się lekki temat. Wpis o postanowieniach noworocznych, planach i marzeniach. Mnie tymczasem kusi, żeby napisać o uwięzieniu. Nie bez powodu. Być może niektórzy z was doświadczyli właśnie zakleszczenia w objęciach tradycji. Poczucia robienia czegoś wbrew sobie, bo nie wypada inaczej. Być...
Przepis na opowieść wedle studia Pixar — ćwiczenie 13
„Dlatego” zamiast „i”. Oto jeden z sekretów ciekawych opowieści, które ujawnił Austin Madison, współtwórca takich hitów Ratatuj czy Toy Story 3 podczas prezentacji wygłoszonej w ramach SEVA (Student Educational Video Awards). Poznaj kroki, wedle których rozpisać można opowieści studia Pixar, jak i wszelkie inne porywające...
Sekrety i kłamstwa
Życie wewnętrzne bohaterów literackich. Jako ludzie bardzo często odbieramy świat na poziomie podświadomym. Czujemy szóstym zmysłem, że ktoś nas kocha, nawet jeśli tego nie wypowiada. Mamy też zdolność odróżnienia fałszywych wyznań miłosnych od szczerych. Postaci literackie ukształtowane na wzór prawdziwych ludzi, także często udają, że czują coś,...
Sposoby mistrzów TED na intrygujący wstęp — ćwiczenie 12
Prelegenci TED mają około dwudziestu minut na wygłoszenie prelekcji. Tyle czasu poświęca im widz, siedzący na sali. A ten, kto ogląda prezentację przez internet? Z pewnością dużo szybciej decyduje, czy słuchać dalej. Obstawiam, że wystarcza mu minuta. Mówcy TED wykorzystują tę jedną minutę na to,...
Negatywny bohater, to nie znaczy zły człowiek
Literatura dla dzieci dostarcza nam mnóstwa przykładów niekoniecznie krystalicznych postaci, które ujmują autentycznością i wzbudzają naszą sympatię. Klasycznym przykładem jest Mała Mi, na co wskazuje popularność memów i koszulek z jej wizerunkiem i pytaniem: mam być szczera czy miła? W jednym z fragmentów Muminkowych opowieści Tatuś...
Jak uchronić się przed drętwymi dialogami — ćwiczenie pisarskie 11
Często doradza się uczestnikom kursów pisania, by podsłuchiwali rozmowy i notowali konstrukcje języka potocznego. Na co jednak zwrócić uwagę? To ćwiczenie pomoże Ci szybciej wychwycić w rozmowie zjawiska, które przydadzą się w pisaniu dialogów. Skróty Wyobraź sobie, że bohaterka zwraca się do syna słowami: „Mikołaju, przygotowałam obiad!”...
Podprowadzenie
W tym wpisie przyjrzymy się technice, która czasem funkcjonuje pod nazwą “strzelby Czechowa”. Znakomity rosyjski dramaturg i autor opowiadań zasłynął opinią, że gdy coś zostaje na scenie pokazane, musi zostać wykorzystane. Jeśli w pierwszym akcie strzelba wisi na ścianie, w drugim lub w trzecim ktoś...
Pewna podstępna blokada pisarska, o której nie pomyślałbyś, że jest blokadą. Ćwiczenie pisarskie nr 10
Bardzo długo uważałam, że to nie jest blokada, a coś wręcz przeciwnego — eksplozja natchnienia. Kiedy jednak po raz kolejny na zajęciach pisarskich usłyszałam „Mam w komputerze 20 napoczętych opowieści i nie wiem, od której zacząć”, zrozumiałam, że nadmiar może blokować. Bo skoro mimo wielu...
Poważna sprawa, ten śmiech!
Śmiech to zdrowie, głosi popularne powiedzenie. Lekarze wymieniają kilka płynących z niego korzyści - odpręża, dotlenia, redukuje stres i ból. Ponieważ czasy raczej niewesołe, wątki humorystyczne w literaturze są tym bardziej mile widziane. Nawet najpoważniejszy tekst powinien zawierać w sobie choć minimum dowcipu, podobna reguła działa...
Jak napisać scenę jazdy samochodem?
Zauważyłam, że sceny jazdy samochodem sprawiają piszącym sporo kłopotów. Sezon wakacyjny to dobra okazja, by przyjrzeć się podstawowym błędom w takich scenach i podsunąć kilka rozwiązań. Po pierwsze i najważniejsze, to uniwersalna zasada, dotycząca pisania każdego typu scen - należy się zastanowić nad celem umieszczenia danego...
Jak tworzyć świeże porównania, czyli ćwiczenie pisarskie dla ambitnych
Bez nich fabuła kryminału i tak się rozkręci. Gorący romans nawiąże się nawet wtedy, gdy ich zabraknie. A jednak to właśnie one zapełniają opowieść obrazami. Jeśli czytanie rozwija wyobraźnię, to dzieje się tak głównie za sprawą porównań. Wyobraź sobie, że chcesz przyrządzić hamburgera wedle własnego przepisu....
Okiem wydawcy, czyli lekcja rynku dla piszących – część 2
W poprzednim wpisie relacjonowałam spotkanie z wydawczynią, jakie mieli możliwość odbyć uczestnicy kursu dla zaawansowanych. Podkreślałam, czym różni się sposób patrzenia na tekst autora i wydawcy. Dziś kontynuacja. Kolejne pytania, którym musiała podołać goszcząca w Maszynie do Pisania redaktorka. Jak długo pracować nad tekstem przed wysłaniem...
Okiem wydawcy, czyli lekcja rynku dla piszących – część 1
Na ostatnie spotkanie kursu dla zaawansowanych zaprosiłam wydawczynię. W czasie kursu powstały duże fragmenty powieści, opowiadań a nawet sztuki teatralnej. Zależało mi, żeby ich autorzy i autorki poznali perspektywę drugiej strony, punkt widzenia osoby, która ocenia nie tylko poziom, ale także potencjał sprzedażowy tekstu. Była...
Podaj przykład, czyli jak ożywić i uwiarygodnić tekst specjalistyczny
Czy próbowałeś kiedyś wyłożyć jakieś specjalistyczne zagadnienie Twojemu rozmówcy, a ten, choć słuchał Cię uważnie, po chwili zapytał: „Możesz podać przykład?”. No właśnie. Jeśli potrafisz podać przykład, nie tylko wyjaśniasz lepiej daną zawiłość, ale i udowadniasz, że sam ją rozumiesz. Przykładów często brakuje w artykułach...
Pięć rzeczy nie tylko o pisaniu, których kursanci dowiadują się na kursie
Na kurs przychodzą osoby z różnym doświadczeniem pisarskim. Są takie, które piszą od zawsze i których szuflady pełne są tekstów, nierzadko mogą się już pochwalić pierwszymi publikacjami. Pojawiają się czasem autorzy poczytnych blogów, pracownicy działów PR, rzecznicy prasowi, dziennikarze, a więc ludzie świetnie władający piórem,...
Kolory Twojej opowieści – ćwiczenie 7
Czy Twoja opowieść mieni się kolorami? Autorzy zwykle pamiętają o tym, by poinformować czytelnika o kolorze włosów czy oczu bohatera. A co z kolorem torebki, dywanu, nieba? Wprawdzie nadmierna skrupulatność nie zawsze się sprawdzi, jednak kiedy chcesz coś wyróżnić, zaznacz to kolorowym akcentem. Porównaj zdania: Ania...
Wyzwanie, czyli jak pisać o miłości i seksie
Sceny wyznania miłości i seksu, poza scenami przemocy i śmierci bohaterów, są tymi, które wzbudzają najwięcej emocji u czytelników. Warto podjąć takie wyzwanie, choć jednocześnie to jedne z najtrudniejszych do napisania fragmentów. Kilka słów o miłości Można podać tysiące przykładów z historii literatury, w których bohaterowie wyznają...
Imię dla bohatera – Ćwiczenie 6
Licealiści, uczestniczący w badaniu psychologicznym czytali tekst zatytułowany Historia pewnej dziewczyny. Pewna dziewczyna miała na imię Lilla lub Marta. Następnie badani otrzymali pytania dotyczące tekstu, które sprawdzały także, czy zapamiętali imię bohaterki. Gdy po tygodniu odpowiedzieli na te same pytania, okazało się, że ci, którzy...
Czy dialog to tylko słowa? – ćwiczenie 5
Wyobraź sobie dialog, który toczy się nieprzerwanie przez kilka stron opowieści, a kwestie bohaterów przerywają jedynie wyjaśnienia w stylu „powiedział Marek”. Czy łatwo byłoby Ci wyobrazić sobie reakcje bohaterów? W rzeczywistej rozmowie rejestrujemy nie tylko słowa rozmówcy, ale śledzimy jego gesty i spojrzenia, a jednocześnie wykonujemy...
Noworocznie, czyli o czym warto pamiętać podchodząc do pisania
Zbliża się nowy rok i – wraz z nim – okres noworocznych postanowień. Na pisanie książki każda pora jest odpowiednia. Jeśli jednak potrzebujecie symbolicznej daty, będę kibicowała tym, którzy wyznaczą sobie na 2017 rok właśnie taki cel. Czasu, by wystartować wraz z odkorkowaniem szampana, został...
Ćwiczenie pisarskie cz. 4 – rytm wypowiedzi
Załóżmy, że Twój bohater wyrusza w podróż, by odzyskać swoją ukochaną. Może w czasie tej wyprawy kontemplować krajobraz lub rozmyślać nad swoim losem. Może też posłuchać prognozy pogody, która zapowiada groźną burzę śnieżną albo wywiadu radiowego o toksycznej miłości, który sprawi, że zmieni swoją decyzję. Wywiad...
- 1
- 2
